1. HISTORIA PARAFII I KOŚCIOŁA
Parafia pw. św. Walentego w Gzach została erygowana przez biskupa płockiego Dobiesława 2 maja 1377 r., z fundacji Piotra z Żeromina i jego braci. Pierwsza świątynia została prawdopodobnie konsekrowana w 1426 r. pod wezwaniem Zwiastowania NMP oraz św. Michała i św. Jakuba. Po jej zniszczeniu wybudowano następną, również drewnianą, konsekrowaną w 1609 r. Kościół został prawdopodobnie spalony przez Szwedów w 1655 r.
Czy wkrótce wybudowano następną świątynię – trudno powiedzieć. Wiadomo jest natomiast, że ok. 1720 r. drewniany kościół z dwiema wieżami na frontonie wybudował ks. Jan Bagiński. Tę świątynię konsekrował bp Andrzej Stanisław Załuski w 1726 r.
Po rozebraniu tej świątyni w 1872 r., ze składek parafian ks. Wiktoryn Bogacki wybudował obecny, murowany kościół, który konsekrował pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP 21 października 1873 r. bp Aleksander Kazimierz Gintowt Dziewałtowski.
Na wyposażenie składają się: ołtarz główny z końca XIX w., ołtarz soborowy, dwa ołtarze boczne: Matki Bożej Szkaplerznej i Św. Walentego – również z końca XIX w., organy 8-głosowe. Polichromia pochodzi z 1935 roku i jest dziełem artysty malarza Stefana Tamowskiego (odnowiona w 1962r. po zniszczeniach wojennych). W kościele jest 9 witraży wykonanych przez mistrza Józefa Olszewskiego z Warszawy (1908-1993). Pięć witraży wykonano w latach 1938-1939.
Pozostałe 4 witraże wykonano w latach 1970-1984.
W 1983 r. został przeprowadzony generalny remont wieży ( na chórze i pod chórem zostały założone metalowe ramy okienne i zamontowane szyby katedralne zbrojone).
Kościół postawiony jest z kamienia polnego i z cegły. Jest kształtu podłużnego i nosi na sobie cechy stylu gotyckiego. Wewnątrz kościoła jest jedna nawa, prezbiterium, zakrystia z przedsionkiem, chór i przedsionek. Kościół we wszystkich swoich częściach ma sufit z desek otynkowany. W nawie głównej jest sześć okien dużych, w prezbiterium trzy okna duże, pod chórem i nad chórem po cztery okna małe.
W ołtarzu głównym jest obraz przedstawiający Wniebowzięcie NMP – namalowany przez artystę malarza – ks. Aleksandra Dmochowskiego (1879-1939) – na zasłonie był obraz Zwiastowania NMP, ale już nie istnieje – na filarach w małych medalionach obrazy św. Piotra i św. Pawła. Po bokach ołtarza są dwie duże rzeźby: św. Józefa i św. Franciszka.
Ołtarze boczne. Po prawej stronie: na zasłonie obraz Ukrzyżowanie Pana Jezusa.
Św. Antoni
MB Szkaplerzna
Św. Walenty
Ukrzyżowanie
Pod nią obraz św. Walentego – uważany jako cudowny. W górnej kondygnacji obraz mały św. Franciszka. Na predelli obraz MB Nieustającej Pomocy.
Po lewej stronie: na zasłonie obraz św. Antoniego, pod nią obraz MB Szkaplerznej, w górnej kondygnacji mały obraz św. Jana Chrzciciela, Na predelli obraz przedstawiający oblicze Pana Jezusa. Obrazy zamieszczone w ołtarzach namalowane zostały w czasie budowy kościoła, ale czyjego są pędzla nie wiadomo.
Na ścianach kościoła są pomniki pośmiertne marmurowe: 3 w prezbiterium należące do rodziny Zielińskich i 2 w nawie głównej należące do rodziny Gościckich. Na froncie kościoła jest jedna wieża zakończona dachem z blachy cynkowej i dużym żelaznym krzyżem. Nad prezbiterium mała wieżyczka, w której jest sygnaturka, zakończona krzyżem. Oprócz tego są jeszcze trzy krzyże: dwa od frontu na małych wieżyczkach i jeden przedstawiający monstrancję. Kościół ma 40 łokci długości i 20 łokci szerokości, od posadzki do sufitu jest 18 łokci.
Dzwonnica jest murowana, postawiona w 1912 roku za czasów proboszczowania ks. Tomasza Blocha. Pieniądze na pobudowanie dała pewna osoba z parafii, prosząc aby imię ofiarodawcy nie było ogłoszone. Styl dzwonnicy dostosowany do kościoła. Wysokość do krzyża wynosi 20 łokci. Zwieńczona jest dachem krytym blachą cynkowaną.
Cmentarz kościelny jest duży, obszerny. Ogrodzenie o długości około 300 łokci wykonane jest z kamienia polnego, pokryte daszkiem cementowym. Na cmentarzu są cztery pomniki. Wszystkie niestety w lichym stanie. Rodziny do których te groby należały nie ma już w parafii.
Cmentarz grzebalny oddalony jest od kościoła pół wiorsty. Został założony w 1862 roku. Ziemię pod cmentarz o powierzchni 2 morgi miary nowopolskiej ofiarowała dziedziczka majątku Gzy – Konstancja z Wołłowiczów Krasnodębska(1797 – 11.10.1857). Jej pomnik znajduje się po lewej stronie przy kościele parafialnym.
_____________________________
1 łokieć = około 60 cm
Wiorsta = około 1070 m
Morga = około 0,56 ha
Predella (gradus) – podstawa nastawy ołtarzowej
*****************************
2. ODPUSTY W NASZEJ PARAFII
14 lutego – ku czci św. Walentego – patrona parafii
15 sierpnia – ku czci Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny – patronki kościoła
********************************
3. NABOŻEŃSTWA W PARAFII
W CIĄGU ROKU KOŚCIELNEGO
Msze Święte
w niedziele – godz. 9.00 i 11.00 suma
w dni powszednie – godz. 17.00 (16.00 zimą)
DPS w Ołdakach – sobota godz. 19.00 (14.00 zimą)
ZOL w Tąsewach – środa godz. 14.00
Spowiedź
w dni powszednie – 15 minut przed mszą św.
w niedziele godz. 8.30 i godz. 10.35.
Koronka do Miłosierdzia Bożego
w niedziele i święta o godz. 8.30
Wypominki
w każdą niedzielę o godz. 8.45 i 10.50
Nabożeństwo Majowe
w dni powszednie po Mszy św. o godz. 17.00, w niedziele po sumie
Nabożeństwo Czerwcowe
w dni powszednie po Mszy św. o godz. 17.00, w niedziele po sumie
Różaniec (październik)
w dni powszednie po Mszy św. o godz. 16.00, w niedziele po sumie
Nabożeństwo Fatimskie
13 dnia miesiąca od maja do października o godz. 19.00
Triduum ku czci św. Stanisława Kostki
16-18 września o godz. 17.00
Rekolekcje Adwentowe
od 2 Niedzieli Adwentu do wtorku
Rekolekcje Wielkopostne
od 3 Niedzieli Wielkiego Postu do wtorku
Gorzkie Żale
w niedziele Wielkiego Postu po sumie o godz. 11.00
Droga Krzyżowa
w piątki Wielkiego Postu o godz. 16.00
Uroczystość Wszystkich Świętych
msza św. na cmentarzu – godz. 11.30
Dzień Eucharystyczny
1 grudnia
Boże Narodzenie
Pasterka – godz. 24.00
********************************
4. ARCHIWUM PARAFIALNE
AKTA CHRZTÓW – od 1900r.
AKTA ŚLUBÓW – od 1898r.
AKTA ZGONÓW – od 1903r.
********************************
5. MIEJSCOWOŚCI NALEŻĄCE DO PARAFII
Borza-Strumiany (5), Borza-Przechy (6), Marcisze (5), Nowe Borza (4,5), Grochy Imbrzyki (8), Grochy Krupy (7,5), Grochy Serwatki (3), Stare Grochy (7), Gzy, Gzy – Wisnowa (1), Łady-Krajęczyno (2,5), Kałęczyn (3), Kęsy-Pańki (5), Kęsy-Wypychy(11), Ołdaki (3), Ołdaki-Stefanowo (4), Sulnikowo (2), Tąsewy (9), Żebry Falbogi (5), Żebry-Wiatraki (7,5), Żebry-Włosty (4), Wysocki (1), Zalesie-Grzymały (3), Żeromin Drugi (2).
********************************
6. PROBOSZCZOWIE I DUSZPASETERZE
PARAFII PW. ŚW. WALENTEGO
W GZACH
1. Ks. Kazimierz Majewski
od lipca 2013r.
2. Ks. Cezary Olzacki
lipiec 2007 – czerwiec 2013r.
3. Ks. Krzysztof Brzuska
październik 1997 – czerwiec 2007r.
4. Ks. Kazimierz Wójcik
sierpień 1991 – październik 1997r.
5. Ks. Stanisław Niedźwiecki
czerwiec 1980 – sierpień 1991r.
6. Ks. Kazimierz Fudała
lipiec 1957 – maj 1980r.
+ 1 sierpnia 2010 r
7. Ks. Zenon Bukowski
czerwiec 1956 – lipiec 1957r.
8. Ks. Lucjusz Mioduszewski
wrzesień 1953 – maj 1956r.
Ks. Piotr Czajewicz
wrzesień 1946 – wrzesień 1953r.
Proboszcz parafii Przewodowo i administrator parafii Gzy
Ks. Antoni Zabielski
kwiecień 1938 – sierpień 1946r.
Proboszcz z Przewodowa zawiaduje parafią Gzy
9. Ks. Aleksander Roesler
październik 1917 – marzec 1938r.
Aresztowany 30.06.1941 i wywieziony do więzienia w Pułtusku.
Zginął w Działdowie 1.09.1941r. w wieku 58 lat.
Ks. Ferdynand Pajewski
kwiecień – wrzesień 1917r.
Proboszcz parafii Przewodowo
administrował parafią Gzy kilka miesięcy
10. Ks. Józef Pianko
luty 1916r. – kwiecień 1917r.
11. ks. Tomasz Bloch
1902 – luty 1916
12. Ks. Teofil Pajewski
1897 – 1902
……….
Ks. Wiktoryn Bogacki
wybudował obecny kościół w 1872 r.
.
7. ŚWIĘTY WALENTY – PATRON PARAFII
Życiorys
Św. Walenty żył w pierwszych wiekach chrześcijaństwa, za czasów wielkich prześladowań. Spisywanie życiorysów było wówczas zabronione, przekazywano je zatem ustnie. Można domyślić się więc, że wiele faktów z życia św. Walentego zostało zapomnianych, część wielokrotnie zmieniła swoją wersję, a inne zostały po prostu wymyślone dla dodania biografii większego kolorytu. Jedno jest pewne – św. Walenty to postać autentyczna. Żył w Terni, dzisiejszej włoskiej Umbrii. Niektóre źródła podają, że z wykształcenia był lekarzem, ale porzucił swój zawód i został rzymskim kapłanem.
Za panowania cesarza Klaudiusza Gockiego Rzym był uwikłany w krwawe i niepopularne wojny do tego stopnia, że mężczyźni nie chcieli wstępować do wojska. Cesarz uznał, że powodem takiego postępowania była ich niechęć do opuszczania swoich narzeczonych i żon. Dlatego odwołał wszystkie planowane zaręczyny i śluby. Kapłan Walenty pomagał parom, które pobierały się potajemnie. W końcu został zatrzymany przez prefekta Rzymu i poddany procesowi polegającemu na wymuszeniu siłą zaparcia się Chrystusa.
Świętego Walentego bito kijami, a kiedy nie przyniosło to rezultatów kazano go ściąć. W innych podaniach można natomiast przeczytać, że św. Walenty uzdrowił z epilepsji małego chłopca, co przyczyniło się do nawrócenia i ochrzczenia całej jego rodziny, ale na Walentego ściągnęło to wyrok śmierci. Egzekucję wykonano 14 lutego 269 roku.
Zanim to nastąpiło, w więzieniu Walenty zaprzyjaźnił się z córką strażnika, która go odwiedzała i podnosiła na duchu. Aby się odwdzięczyć, zostawił jej na pożegnanie liść w formie serca, na którym napisał: „Od twojego Walentego”. Nad grobem męczennika przy Via Flaminia zbudowano bazylikę, jednak papież Paschalis I (817-24) przeniósł szczątki męczennika do kościoła św. Praksedy.
Z czasem postać kapłana Walentego zmieszała się z innym świętym męczennikiem noszącym to samo imię. Niektórzy badacze twierdzą nawet, że tak naprawdę chodzi o tę samą osobę. W 197 r. został on biskupem miasta Terni w Umbrii. Znany był z tego, że jako pierwszy pobłogosławił związek małżeński między poganinem i chrześcijanką. Wysyłał też do swych wiernych listy o miłości do Chrystusa. Zginął w Rzymie w 273 r., gdyż nie chciał zaprzestać nawracania pogan. Dziś to właśnie on jest bardziej znany i to do jego grobu w katedrze w Terni ściągają pielgrzymi. Na srebrnym relikwiarzu kryjącym jego szczątki znajduje się napis: „Święty Walenty, patron miłości”.
Nieraz też mówi się o św. Walentym jako patronie epileptyków. Faktycznie jednak chodzi tu o trzeciego świętego noszącego to imię. Żył on w V w. w Recji (na dzisiejszym pograniczu niemiecko-austriacko-szwajcarskim) i przypisywano mu moc uzdrawiania z tej choroby.
Litanie
Pierwsza litania do św. Walentego
Kyrie elejson,
Chryste elejson,
Kyrie elejson.
Chryste, usłysz nas,
Chryste wysłuchaj nas.
Ojcze z nieba, Boże – zmiłuj się nad nami.
Synu, Odkupicielu świata, Boże – zmiłuj się nad nami.
Duchu Święty, Boże – zmiłuj się nad nami.
Św. Trójco jedyny Boże – zmiłu się nad nami.
Św. Maryjo, módl się za nami.
Św. Walenty, kapłanie i męczenniku…
Św. Walenty, obrońco chrześcijaństwa…
Św. Walenty, patronie miłościwy…
Św. Walenty, lekarzu chorych…
Św. Walenty, Ojcze ubogich i sierot…
Św. Walenty, zwierciadło kapłanów…
Św. Walenty, pogromco złych mocy…
Św. Walenty, przykładzie doskonałości…
Św. Walenty, wskrzeszający umarłych…
Św. Walenty, obrońco panieńskiej czystości…
Św. Walenty, Serafinie miłości Bożej…
Św. Walenty, wiary katolickiej kolumno…
Św. Walenty, pocieszycielu strapionych…
Św. Walenty, przedziwny cudotwórco…
Św. Walenty, apostole pełny gorliwości…
Św. Walenty, obrońco męczenników Chrystusowych…
Św. Walenty, patronie w wielkiej chorobie…
Św. Walenty, towarzyszu aniołów…
Św. Walenty, palmo męczenników…
Św. Walenty, Arko Nowego Przymierza…
Św. Walenty, uśmierzający wszelką chorobę…
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłu się nad nami. –
Módl się za nami św. Walenty.
Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.
Módlmy się:
Boże, który ogniem miłości rozpaliłeś św. Walentego i sprawiłeś, że pogardził groźbami tyrana, spraw, byśmy czcząc Jego męczeństwo, zostali uwolnieni od wszelkich chorób i od grzechu śmiertelnego. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.
Druga litania do św. Walentego
Kyrie eleison
Chryste eleison Kyrie eleison
Chryste, usłysz nas, Chryste, wysłuchaj nas,
Ojcze z nieba, Boże, zmiłuj się nad nami.
Synu, odkupicielu świata, Boże, zmiłuj się nad nami
Duchu Święty, Boże, zmiłuj się nad nami.
Święta Trójco, Jedyny Boże, zmiłuj się nad nami.
Święty Walenty, kapłanie i męczenniku — módl się za nami,
Gorliwy wyznawco Chrystusa,
Nieustraszony głosicielu Słowa Bożego,
Mężny pasterzu Owczarni Chrystusowej,
Zwierciadło Chrystusowego Kapłaństwa,
Szafarzu miłosierdzia Bożego,
Orędowniku pewny u Boga,
Przykładzie miłosierdzia chrześcijańskiego,
Ojcze ubogich i sierot,
Nadziejo strapionych,
Lekarzu chorych,
Ratunku w każdej chorobie,
Podający rękę niewidomym,
Wypraszający zdrowie duszy i ciała,
Opiekunie młodzieży,
Stróżu czystości przedmałżeńskiej,
Patronie narzeczonych,
Obrońco rodzicielstwa,
Stróżu szczęścia rodzinnego,
Nauczycielu pokornego poddania się woli Bożej,
Przewodniku wśród doświadczeń życia,
Wzorze poświęcenia się dla Boga,
Towarzyszu podróżujących,
Podporo upadających,
Ostojo w niebezpieczeństwach,
Obrońco w godzinie śmierci naszej,
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.
Módl się za nami, święty Walenty.
Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.
Módlmy się:
Panie Jezu Chryste, któryś chwałą niebieską obdarzył świętego Walentego, kapłana i męczennika, udziel nam za jego wstawiennictwem zdrowia duszy i ciała, abyśmy czystym sercem mogli Ci służyć. Który żyjesz i królujesz z Bogiem Ojcem w jedności Ducha Świętego przez wszystkie wieki wieków. Amen.
Pieśni
Do Św. Walentego
(na melodię „Chwalcie łąki umajone”)
1. Walenty błogosławiony,
Krwią męczeńską ozdobiony,
Kapłanie mądry, gorliwy,
Mężu wielce sprawiedliwy.
2. Prosim cię, święty Patronie,
Racz nas mieć w swojej obronie,
Spraw, niech za Twymi modłami,
Zmiłuje się Bóg nad nami.
3. Bóg przez wzgląd dla Twej osoby,
Ulecza wszelkie choroby,
Więc i my dziś prosim Ciebie,
Przyczyń się za nami w niebie.
4. Byśmy w zdrowiu umocnieni,
Chorób, kalectw pozbawieni,
Wiernie tu Bogu służyli,
Po śmierci niebo nabyli.
Pieśń o Św. Walentym
(na melodię „O której berła”)
1. Rozpłyń się serce ludzkie od radości
Przy ogniach Boskiej, rozpłyń się miłości
Gdy Walentego w te posyłasz kraje
Wielkiego chorób lekarza podaje
2. O zawitajże życie kanających
Witaj Walenty zdrowie chorujących
Wszystkie pociechy Ty światu przynosisz
Rozgniewanego, kiedy Boga prosisz
3. W ciężkich chorobach Twej łaski żebrzemy
Pokaż się ojcem, my dziećmi będziemy
Nie tylko na tym, płaczliwym padole
Lecz i w Niebieskiej, wiecznej chwały kole.
Modlitwy
Znalezienie tej właściwej osoby, z którą spędzimy resztę życia, nie jest zadaniem prostym. Jeśli trud poszukiwań powoduje Twoje zwątpienie, poproś o wsparcie świętego Walentego.
Modlitwa do św. Walentego
Święty Walenty, opiekunie tych, którzy się kochają i darzą przyjaźnią, Ty który z narażeniem życia urzeczywistniłeś i głosiłeś ewangeliczne przesłanie pokoju, Ty, który dzięki męczeństwu przyjętemu z miłości zwyciężyłeś wszystkie siły obojętności, nienawiści i śmierci, wysłuchaj naszą modlitwę. W obliczu rozdarć i podziałów na świecie daj nam zawsze kochać miłością pozbawioną egoizmu, abyśmy byli pośród ludzi wiernymi świadkami miłości Boga. Niech ożywiają w nas miłość, przyjaźń i zaufanie, które pozwolą nam przezwyciężyć życiowe przeszkody. Prosimy Cię, wstawiaj się za nami do Boga, który jest źródłem wszelkiej miłości i wszelkiego piękna i który żyje i króluje na wieki wieków. Amen.
Oddanie się pod opiekę św. Walentego
Św. Walenty! Cieszę się z chwały, którą teraz doznajesz w niebie i czci, jaką jesteś otaczany tu na ziemi. Tobie polecam wszystkie moje potrzeby duchowe i cielesne, abyś je przedstawił Bogu wszechmogącemu. Mniej mnie w opiece, szczególnie w ostatniej godzinie mojego życia, abym za Twoją przyczyną dostąpił spotkania z Bogiem i z Tobą w społeczności świętych. Amen.
Nowenna do św. Walentego
Cześć Ci Walenty kapłanie oddaję,
za łaski i pociechy, których doznaję.
Bądź uwielbiony, dzięki Ci ponawiam,
Ciebie pozdrawiam.
Ty w smutku cieszysz, Ty duszę wątpiącą,
Pociechą wspierasz, już upadającą.
Z grzechu ratujesz i bronisz od tyrańskich
sideł szatańskich.
Bogu w osobach trzech niepojętemu,
Ojcu, Synowi, Duchowi Świętemu,
niech będzie chwała, przez Twoje zasługi,
w wieczności długiej.
Porządek Nabożeństw
Kalendarz
| P | W | Ś | C | P | S | N |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | |
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 |
| 28 | 29 | 30 | 31 | |||
Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży
Katolickie Radio Diecezji Płockiej
Prognoza pogody
Słuchamy biblii
